NHG-Standaard Anticonceptie herzien

7 mei, 2020

De standaard geeft richtlijnen om patiënten voor te lichten over de diverse anticonceptiemethodes en hen te adviseren bij het maken van een keuze evenals het toepassen van de methode.

De herziene standaard biedt meer handvatten voor counseling bij de keuze voor een methode, onder andere door overzichtstabellen. Inhoudelijk zijn er enkele wijzigingen: voor de pil zijn er eerste en tweede keus middelen aangewezen, er is meer aandacht voor het beleid bij bijwerkingen (zoals spotting of stemmingsklachten) en het beleid bij het vergeten van de pil is aangepast. Ook zijn er wijzigingen ten aanzien van de spiraal, ten aanzien van soaonderzoek en plaatsing postpartum.

Combinatiepreparaten: nieuwe 2^e keusmiddelen

Voor combinatieprepraten zijn nieuwe 2e keuspreparaten geselecteerd. De voorkeur blijft uitgaan naar een pil met levonorgestrel 150 microg en ethinylestradiol 30 microg. Tweede keus zijn de pil met levonorgestrel 100 microg en ethinylestradiol 20 microg en de pil met gestodeen 75 microg en ethinylestradiol 20 microg.

De standaard bevat een bijlage met daarin een overzicht van alle beschikbare combinatiepreparaten met werkzame stoffen en merknamen.

Plaatsing spiraal en soaonderzoek in een consult

Bij plaatsing van een spiraal kan soa-onderzoek plaatsvinden in hetzelfde consult, tenzij de vrouw klachten heeft. Dit lijkt niet gepaard te gaan met een verhoogd risico op pelvic inflammatory disease en levert wel een praktisch voordeel op.

Plaatsing spiraal postpartum: bespreek risico op uterusperforatie

Weeg vanwege het verhoogde risico op uterusperforatie bij de wens voor een spiraal tijdens lactatie de voor- en nadelen van vroegere plaatsing (maar wel > 6 weken postpartum) en plaatsing na stoppen van de borstvoeding tegen elkaar af.

Beleid bij vergeten pil

Het beleid bij vergeten pillen is aangepast. Naar aanleiding van zorgen over een verhoogd risico op zwangerschap is een advies toegevoegd voor aanvullende maatregelen wanneer direct na de stopweek de 1e pil wordt vergeten. Bij vergeten pillen op een later moment zijn aanvullende maatregelen nodig bij ≥ 2 (week 2: ≥ 3) vergeten pillen. Ook is er meer aandacht voor een individuele afweging van het zwangerschapsrisico.

Aangepaste instructie voor plaatsing implantatiestaafje

Onlangs heeft de fabrikant van het implantatiestaafje de instructies voor het inbrengen aangepast. Aanleiding hiervoor waren signalen dat het staafje niet altijd op de juiste manier wordt ingebracht. Met als gevolg dat het staafje niet altijd op zijn plaats blijft zitten en daardoor schade aan zenuwen of bloedvaten kan veroorzaken. Op basis van de aangepaste instructies publiceert het NHG als bijlage bij de standaard een instructie voor het plaatsen van een implantatiestaafje.

Kennislacunes en FTO-modules

De kennislacunes van deze behandelrichtlijn zijn hier te vinden, samen met het lopend huisartsgeneeskundig onderzoek dat gerelateerd is aan het onderwerp van deze behandelrichtlijn. Het Instituut Verantwoord Medicijngebruik heeft de FTO-module Hormonale anticonceptie en de FTO-casuïstiek Hormonale anticonceptie herzien.

E-learning Anticonceptie

In de nieuwe PIN Anticonceptie worden diverse methodes van anticonceptie behandeld. Er wordt gekeken naar betrouwbaarheid, gebruikersgemak, invloed op het menstruatiepatroon, (ernstige) bijwerkingen, contra-indicaties en kosten. De PIN biedt u verder praktische casussen die u kunt tegenkomen in de huisartsenpraktijk.