Update 30 januari 2024: De onderdelen Coeliakie en Overgevoeligheid van de LESA ‘Laboratoriumdiagnostiek’ zijn geactualiseerd.
Belangrijkste aandachtspunten
- Coeliakie is nu een integraal onderdeel van de standaard
- Overwegingen voor familiescreening naar coeliakie zijn toegevoegd
- Aanbeveling eliminatie-provocatietest bij zuigelingen aangepast in diagnostisch eliminatiedieet
Coeliakie
Uit onderzoek blijkt dat het aantal gediagnosticeerde patiënten met coeliakie lager ligt dan de geschatte prevalentie. Het is daarom van belang dat huisartsen zich realiseren dat patiënten een scala aan symptomen kunnen hebben die het gevolg zijn van chronische ontsteking van de darm en malabsorptie. Coeliakie kan daardoor leiden tot gastro-intestinale klachten, bijvoorbeeld buikpijn en diarree, maar ook tot extra-intestinale gevolgen, zoals anemie en groeiachterstand.
Familiescreening en controlebeleid coeliakie
De herziene standaard beschrijft nu ook wat de huisarts kan doen bij een patiënt met een eerstegraadsfamilielid met coeliakie, die vraagt om screening naar coeliakie maar geen klachten heeft. De standaard zet uiteen welke voor- en nadelen van bloedonderzoek de huisarts met de patiënt kan bespreken. In afstemming met de MDL-arts kan de huisarts optioneel de controles van volwassen patiënten die in remissie zijn overnemen. De standaard beschrijft de inhoud van de controles.
Eliminatie-provocatietest bij voedselallergie
Een andere belangrijke verandering in de standaard is dat deze de eliminatie-provocatietest bij een vermoeden van koemelkallergie bij zuigelingen niet meer aanbeveelt. De standaard adviseert nu een diagnostisch eliminatiedieet. Alleen bij een sterke afname van klachten is vervolgens verwijzing voor een provocatietest geïndiceerd.
Andere NHG-producten
Naast de NHG-Standaard hebben we ook andere NHG-producten ontwikkeld of gewijzigd:
De NHG E-learning Voedselovergevoeligheid en coeliakie wordt eind september verwacht.
De H&W-podcast over voedselovergevoeligheid en coeliakie wordt eind september verwacht.
Er zijn 4 nieuwe Kennislacunes behorende bij dit onderwerp.
Richtlijnen voor samenwerking
De Landelijke Eerstelijns Afspraak Laboratoriumdiagnostiek geeft richtlijnen voor de meest aangevraagde laboratoriumonderzoeken en de samenwerking tussen huisartsen, klinisch chemici en artsen-microbioloog. Per aandoening en laboratoriumbepaling wordt informatie gegeven over indicatie voor aanvragen, achtergronden van de bepaling (o.a. testeigenschappen en verstorende factoren), referentie- en afkapwaarden en beleid bij afwijkende uitslagen.
Gebaseerd op Standaarden en andere richtlijnen
De LESA is grotendeels gebaseerd op NHG-Standaarden en, indien deze niet beschikbaar zijn, andere algemeen geaccepteerde richtlijnen. De huidige wijzigingen zijn gebaseerd op de NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid en coeliakie.
| Onderdeel | Belangrijkste wijzigingen |
| Coeliakie | Verricht bloedonderzoek naar coeliakie bij kinderen met groeivertraging en bij patiënten met onverklaard(e) chronische gastro-intestinale klachten, gewichtsverlies of anemie. Verricht laagdrempelig bloedonderzoek naar coeliakie bij patiënten met klachten passend bij coeliakie en een verhoogde kans op coeliakie op grond van eerstegraads familielid met coeliakie, auto-immuunziekte of chromosomale afwijking. Verricht laagdrempelig aanvullend onderzoek naar coeliakie bij patiënten met: prikkelbaredarmsyndroom met diarree op de voorgrond (PDS-D) prikkelbaredarmsyndroom met diarree afgewisseld door obstipatie (PDS-M) |
| Overgevoeligheid | De NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid en coeliakie beveelt voedselallergeenscreeningstests of allergeenspecifieke IgE-tests niet aan. |
U legt coeliakie in het Huisarts Informatie Systeem (HIS) vast als overgevoeligheid, waardoor het medicatiebewaking biedt bij het voorschrijven van geneesmiddelen met tarwezetmeel als hulpstof.
Let op: vanaf 1 februari 2024 kan de contra-indicatie Coeliakie niet meer gebruikt worden voor medicatiebewaking. Lees het nieuwsbericht.
Op Thuisarts.nl zijn de teksten over voedselovergevoeligheid en coeliakie op deze manier aangepast:
- We hebben het verschil tussen voedselallergie en klachten door een andere oorzaak duidelijker uitgelegd.
- Er is nu één pagina voor volwassen en één voor kinderen over hoe je kunt uitzoeken of je niet tegen bepaalde voeding kan. Hierin staat ook waarom bloedonderzoek niet zinvol is.
- Er is een nieuwe pagina over voedselallergie bij kinderen.
- Op de pagina over onderzoek naar koemelkallergie is de rol van de jeugdarts en kinderarts beter benadrukt.
