Het NHG adviseert:

  • Stel bij voorkeur geen nieuwe patiënten met DM type 2 in op GLP1-agonisten.
  • Met de huidige tekorten is bij reeds ingestelde patiënten meestal de enige optie om de GLP1-agonist te vervangen door een middel uit een andere geneesmiddelgroep.
  • Schrijf  geen GLP1-agonisten voor aan patiënten voor de indicatie obesitas.

Omzetten naar middel uit andere groep 

De NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 beveelt GLP1-agonisten aan bij patiënten met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten vanwege het positieve effect op harde cardiovasculaire eindpunten. Dit gunstige effect is aangetoond voor de subcutaan toegediende GLP1-agonisten liraglutide, dulaglutide en semaglutide (exenatide is in Nederland niet meer geregistreerd). Het NHG adviseerde daarom eerder om bij tekorten om te zetten naar een van deze middelen. Bij de huidige tekorten is dat meestal niet haalbaar. Overleg met de apotheker over beschikbaarheid van een andere GLP1-agonist voor subcutaan gebruik. Indien niet beschikbaar: zet de medicatie om naar een middel uit een andere geneesmiddelgroep. Zie voor adviezen voor de keuze van een alternatief de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2.  

Bezwaren semaglutide oraal

Semaglutide is tevens beschikbaar als orale variant. De effectiviteit van deze variant op harde cardiovasculaire eindpunten staat niet vast; onderzoek hiernaar is nog gaande. Ander bezwaar tegen semaglutide oraal is dat het effect niet makkelijk te voorspellen is door:

  • hoge variatie in absorptie tussen personen, met daardoor wisselende biologische beschikbaarheid
  • aanzienlijke variatie in de absorptie in dezelfde persoon: de absorptie wordt minder bij gelijktijdige inname met voedsel of grote hoeveelheden water. Vasten na inname leidt juist weer tot een hogere absorptie 

Vanwege dit soort beïnvloedende factoren is het geen uitgemaakte zaak dat semaglutide bij oraal gebruik zal leiden tot eenzelfde reductie van het risico op hart- en vaatziekten en verlaging van HbA1c als bij subcutaan gebruik.

Toepassing bij obesitas reden voor tekorten

Belangrijke reden voor de tekorten is de wereldwijd sterk toegenomen vraag naar semaglutide voor de indicatie obesitas. De productie van liraglutide is verlaagd om aan de vraag naar semaglutide te voldoen, waardoor daar ook een tekort aan is ontstaan. Het CBG berichtte in november 2023 dat het tekort ook in 2024 aan zal houden. Er zijn inmiddels ook tekorten aan dulaglutide waarschijnlijk ten gevolge van het omzetten van patiënten.

NHG-Standaard Obesitas in herziening

Vanuit het NHG is er op dit moment nog geen advies over de plaats van medicatie in de behandeling van obesitas. De NHG-Standaard Obesitas is in herziening. De semaglutide (1,0 mg) die in Nederland op de markt is, is niet geregistreerd voor de indicatie obesitas. Mede vanwege de tekorten is het advies dan ook om dit middel niet off-label voor te schrijven voor deze indicatie.


Bronnen: