Belangrijke aandachtspunten

  • Nieuwe en praktische overzichtstabel met niet-medicamenteuze interventies, gegroepeerd naar intensiteit
  • Verdere inperking van de plaats van medicatie
  • Aanbevelingen voor adolescenten en volwassenen uitgebreid.

Diagnostiek middels anamnese en eventueel een inventarisatie instrument

Bedplassen is een symptoomdiagnose die vanaf de leeftijd van 5 jaar gesteld kan worden. De anamnese is gericht op het stellen van de diagnose én om het onderscheid te maken met eventuele mictiepathologie. Lichamelijk en aanvullend onderzoek hebben alleen een toegevoegde waarde bij aanwijzingen voor mictiepathologie of een urineweginfectie. Bij diagnostische twijfel kan een mictiedagboek of -vragenlijst worden gebruikt (ook in te zetten bij de effectevaluatie van een interventie).

Beleid in principe niet-medicamenteus

De basis van de aanpak van bedplassen blijft voorlichting, adviezen en niet-medicamenteuze behandeling. De bekende niet-medicamenteuze behandelingsopties zijn nu gegroepeerd naar intensiteit:

  1. weinig-intensieve methoden: gedragsmatige adviezen, opnemen (met/zonder wachtwoord), wakker maken, kalendermethode, methoden waarbij de patiënt een beloning krijgt;
  2. intensievere methoden: plaswekker, een combinatie van een plaswekker met een van bovenstaande methoden;
  3. complexe methoden: droogbedtraining (ambulant of klinisch), blaastraining.

Aan de herziene standaard is een overzichtstabel met niet-medicamenteuze interventies toegevoegd, met een toelichting op inhoud, doel, nadelen, doelgroep(en) en duur van de interventie.
Het beleid bij bedplassen is bij uitstek een punt om met de patiënt (en de ouders/verzorgers) te bespreken en te beslissen. De voorkeur gaat in eerste instantie uit naar de weinig intensieve methoden. Bij de keuze zullen wel de mate van ervaren hinder, de vereiste motivatie, de leeftijd en het ontwikkelingsniveau medebepalend zijn.

Inperking van de plaats van medicatie

Voor deze herziening hebben we de evidence over effectiviteit en bijwerkingen van medicatie bij bedplassen volgens de GRADE-methode geanalyseerd. Daaruit blijkt (opnieuw) dat medicatie het bedplassen doorgaans niet (of slechts voor zeer korte tijd) oplost en dat er wel potentiële bijwerkingen kleven aan het gebruik. Daarom bevelen we medicatie niet aan, behalve voor kortdurend gebruik als alternatieven ontbreken en het effect op korte termijn grote meerwaarde heeft (bijvoorbeeld bij een logeerpartij. De desmopressine-neusspray verdween vanwege het optreden van ernstige bijwerkingen al eerder uit de NHG-Standaard.

Meer aandacht voor adolescenten en volwassenen

Helaas vonden we weinig specifieke onderzoeksliteratuur en evidence over adolescenten en volwassenen. De aanbevelingen voor hen zijn dan ook vooral gebaseerd op een extrapolatie van het (effect)onderzoek onder oudere kinderen, zoals de start met voorlichting en adviezen en de grotere effectiviteit van de plaswekker vanaf de leeftijd van 10 jaar.

Samenwerking bij de begeleiding van de patiënt

Voor de begeleiding bij de diverse interventies kan, afhankelijk van regionale afspraken en beschikbaarheid, een beroep worden gedaan op de jeugdgezondheidszorg en of een (kinder)bekkenfysiotherapeut.


Nieuwe NHG E-learning Bedplassen

We besteden in deze e-learning speciale aandacht aan kinderen, omdat bedplassen nu eenmaal vaker voorkomt bij kinderen dan bij adolescenten en volwassenen. De e-learning is gebaseerd op de NHG-Standaard Bedplassen (2023) en geeft praktische handvatten voor de huisarts bij de anamnese, diagnostiek en behandeling van bedplassen. Accreditatie: 1 punt.

Kennislacunes

Er zijn 5 nieuwe Kennislacunes behorende bij dit onderwerp.


Thuisarts.nl

De bestaande Thuisarts-teksten over Bedplassen bij kinderen zijn vernieuwd zodat ze aansluiten bij de nieuwe standaard.
Daarnaast zijn er teksten gemaakt over Bedplassen voor volwassenen. Daarover stond eerder nog geen informatie op Thuisarts.nl.