Biotex heeft niet als gebruiksdoel instrumentreiniging en heeft geen CE-keurmerk. Het mag dus wettelijk gezien niet als instrumentreinigingsmiddel gebruikt worden. Daarnaast kan Biotex een biofilm achterlaten op instrumenten.
Al het gevaarlijke afval (zoals hierboven beschreven) moet worden ingezameld door een erkende particuliere inzamelaar die staat op de zogenaamde VIHB-lijst.
Bewaar gevaarlijk afval op een afgesloten plaats.
Ook ander afval met infectierisico moet apart worden verpakt. Dit is afval met meer dan een minimale hoeveelheid niet opgedroogd of niet volledig geabsorbeerd bloed of excreta. En verder kweekmateriaal en materiaal dat cytostatica bevat, inclusief cytostatica die aanwezig kunnen zijn in uitscheidingsproducten van patiënten die recent een kuur hebben gehad.
Te denken valt verder aan onderzoeks- of kweekmateriaal dat wordt weggegooid: bloedbuisjes, dipslide, potje met ontlasting, enzovoort. Dit materiaal kan verpakt worden in speciale containers (UN 3291), in het ziekenhuis ook wel SZA-vat/container genoemd. Dit is vaak een blauwe container met een geel deksel.
Al het scherpe afval – zoals naalden (ook veilige naalden), scalpelmesjes en gebroken ampullen – moet in naaldencontainers. Zorg ervoor dat naaldencontainers overal beschikbaar zijn, ook in de artsentassen.
Gebruik een handdesinfectans dat is toegelaten door CTGB of CGB (op basis van ethanol en/of isopropylalcohol [2-propanolol]).
Alleen als bloed of andere lichaamsvloeistoffen zijn gemorst.
Vaginale specula kunnen besmet raken met HPV wat niet of nauwelijks op andere manieren is te elimineren.
Speciaal instrumentreinigingsmiddel met CE-markering.
Grove voorreiniging onder kraan met bijvoorbeeld een gaasje om bloed/weefsel/zouten te verwijderen die het materiaal kunnen aantasten. Daarna machinaal in medische afwasmachine (thermodesinfector) of handmatig; in laten weken in instrumentenbak met instrumentreinigingsmiddel. Na de voorgeschreven inwerktijd zo nodig na borstelen en grondig afspoelen met schoon water.
Nauwkeurig de gebruiksvoorschriften volgen betreffende:
- De juiste gebruiksconcentratie;
- De juiste watertemperatuur waarmee de oplossing moet worden aangemaakt;
- Hoe vaak de oplossing moet worden ververst.
Bij handmatige reiniging handschoenen (EN-norm 374), veiligheidsbril met zijbescherming (EN 166) en halterschort dragen.
Roestvorming ontstaat vooral door inbranden van vuil of zouten bij thermisch desinfecteren of steriliseren van instrumenten die niet volledig schoon zijn. Een goede voorreiniging is daarom belangrijk bij het voorkomen van roestvorming. Spoel en/of veeg bloed en grove verontreinigingen direct na gebruik af onder een stromende kraan. Gebruik een goed eiwitoplossend instrumentreinigingsmiddel om het instrumentarium te reinigen (zie het document Overzicht Reinigingsmiddelen en desinfectantia). Controleer na het reinigen zorgvuldig of de instrumenten echt schoon zijn, vooral kwetsbare punten als scharnieren. Zorg dat de instrumenten schoon en droog in de sterilisatieverpakking gaan.
Thermische desinfectie heeft de voorkeur. Bij instrumenten waarbij dat niet kan: Wrijf het instrument na reiniging in met alcohol of een ander geschikt desinfectans. Het instrument moet gedurende de aangegeven inwerktijd nat blijven. Volg altijd het reinigings- en desinfectievoorschrift van de fabrikant van het instrument/apparaat en controleer bij gebruik alcohol of het materiaal daartegen bestand is. Zie verder de informatie in de bijlage Overzicht einigingsmiddelen en desinfectantia.
Thermisch desinfecteren heeft de voorkeur, in medische afwasmachine (=thermodesinfector; desinfectie is onderdeel van het proces) of door uitkoken. Anders chemisch, met alcohol of met een desinfectans dat door de fabrikant van het instrument/apparaat wordt aangegeven.
De houdbaarheid van enkelvoudig verpakte gesteriliseerde materialen is beperkt. Zonder aanvullende maatregelen is de steriliteit van deze materialen slechts een maand gegarandeerd. We geven enkele tips om te voorkomen dat de houdbaarheidsdatum van het instrumentarium verstreken is op het moment dat u het nodig heeft:
- Maak scherp onderscheid tussen ingrepen waarbij steriliteit gewenst of vereist is en ingrepen waarbij schoon werken voldoende is. Alleen in het eerste geval is het belangrijk dat de houdbaarheidsdatum nog niet verlopen is. Bij een vaginaal speculum dat u gebruikt voor een uitstrijkje is het bijvoorbeeld geen probleem als de houdbaarheidsdatum van een verpakt speculum verlopen is. Bij het inbrengen van een spiraal is steriliteit wel vereist.
- Als u bepaald instrumentarium weinig gebruikt kunt u disposable instrumentarium overwegen in plaats van herbruikbaar instrumentarium.
- Berg verpakt steriel instrumentarium op in een afgesloten bak die u alleen voor gesteriliseerd instrumentarium gebruikt. Dit verlengt de houdbaarheid tot een half jaar.
- Overweeg om bij geplande ingrepen het instrumentarium korte tijd voor de ingreep te steriliseren. U bewaart het instrumentarium gereinigd en verpakt, maar u doet de sterilisatie pas kort van tevoren, bijvoorbeeld een dag tot een week voor de ingreep.
- Gesteriliseerd instrumentarium dat verpakt in laminaatzakjes wordt bewaard, is in onbeschadigde en droge verpakking één maand houdbaar.
- Door in laminaatzakjes verpakt instrumentarium te bewaren in een gesloten bak die uitsluitend voor steriele medische hulpmiddelen wordt gebruikt, kan de houdbaarheid worden verhoogd tot zes maanden.
(De eerder gehanteerde bewaartermijn van een jaar was gebaseerd op bewaartermijnen die gelden in ziekenhuizen. Daar vindt opslag echter plaats onder nauw geconditioneerde omstandigheden in speciale magazijnen, een situatie die niet vergelijkbaar is met die in de huisartsenpraktijk. Termijnen zijn gebaseerd op NEN-norm R5301).