Diabetes Mellitus type 2 (LESA Laboratoriumdiagnostiek)

1. Diagnostiek en opsporing van diabetes mellitus type 2

Bepalingen

• Glucose

Indicatie

• Bij klachten/aandoeningen die het gevolg van diabetes kunnen zijn:
  • dorst, polyurie, vermagering;
  • pruritus vulva op oudere leeftijd, recidiverende UWI’s, balanitis;
  • mononeuropathie, neurogene pijnen, sensibiliteitsstoornissen.

• Bij personen met risico op diabetes (controle 1x/ 3 jaar): 
  Personen > 45 jaar:
• BMI>27 kg/m²;
• diabetes melllitus type 2 bij ouders, broers, zussen;
• hypertensie of (verhoogd risico op) hart- en vaatziekten (HVZ), vetstofwisselingsstoornissen;
• Turkse, Marokkaanse of Surinaamse afkomst.

Personen > 35 jaar:

• personen van Hindoestaanse afkomst < 35 jaar.
• Vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben doorgemaakt (controle de eerste 5 jaar jaarlijks, daarna 1x/ 3 jaar).

Achtergrondinformatie

• Bepaling van de nuchtere glucosespiegel (=8 uur geen calorie-intake) in het laboratorium (veneus plasma) heeft de voorkeur.
• Bij een verhoogde glucosewaarde (wijzend op DM) de nuchtere glucose na enkele dagen herhalen.
• Bepaling van het HbA_1c wordt vooralsnog niet aanbevolen voor het stellen van de diagnose.
• Bij bepaling middels een draagbare meter bij marginaal afwijkende waarde alsnog een bepaling in het laboratorium laten verrichten.

Referentiewaarden

Verder beleid

• Stel de diagnose diabetes mellitus bij een:
  • nuchtere plasmaglucosespiegel op twee verschillende dagen boven afkapwaarde óf
  • nuchtere plasmaglucosewaarde ≥7,0 mmol/l of een willekeurige plasmaglucosewaarde ≥ 11,1 mmol/l in combinatie met hyperglykemische klachten.
• Niet-nuchtere plasmaglucosewaarde tussen 7,8 en 11,0 mmol/l: bepaal de nuchtere glucosewaarde na enkele dagen.  
• Gestoorde nuchtere glucose of gestoorde glucosetolerantie: bepaal na drie maanden opnieuw glucose. 

2. Risico-inventarisatie

Bepalingen

• HbA_1c
• totaal cholesterol
• HDL-cholesterol
• LDL-cholesterol
• triglyceriden (nuchter)
• eGFR
• albumineconcentratie of albumine/creatinine-ratio (urine)

Indicatie

Indien de diagnose diabetes mellitus type 2 is gesteld.

Achtergrondinformatie

• De HbA_1c geeft informatie over de instelling van de patiënt in de voorafgaande acht tot twaalf weken.
• Microalbuminurie is een onafhankelijke voorspeller van ernstige retinopathie, neuropathie en cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit.
• Afhankelijk van het regionale laboratorium: albumineconcentratie of albumine/kreatinine ratio in eerste portie urine.

Referentiewaarden

Verder beleid

• De streefwaarde voor het HbA_1c is afhankelijk van de leeftijd en ziekteduur.
• Behandel bij micro- of macroalbuminurie met een ACE-remmer.
• Behandel met een statine conform de NHG-Standaard Cardiovasculair Risicomanagement.

3. Driemaandelijkse controle

Bepalingen

• glucose (nuchter of postprandiaal)

Indicatie

• Bij patiënten in de stabiele fase die worden behandeld met een voedingsadvies, tabletten en/of 1dd insuline.
• Bij patiënten met een acceptabel€ nuchtere bloedglucose, HbA_1c, lipidenspectrum en bloeddruk, voltstaat een zesmaandelijkse controle.

Achtergrondinformatie

Als alternatief voor het nuchtere glucose kan eventueel standaard de postprandiale waarde, bijvoorbeeld 2 uur na de lunch, als parameter voor de behandeling worden genomen.

Streefwaarden glykemische parameters bij diabetes mellitus type 2

Verder beleid

Bepaal het HbA_1c indien bij een volgende meting de nuchtere glucose opnieuw te hoog is. 

4. Driemaandelijkse controle (meermalen daags insuline)

Bepalingen

• 4-puntsdagcurve glucose
• HbA_1c

Indicatie

Bij patiënten die twee- tot viermaal daags insuline gebruiken is een 4-puntsdagcurve maatgevend voor eventuele aanpassing van de insulinedosering.

Achtergrondinformatie

• Patiënten bepalen met een draagbare glucosemeter zelf bloedglucosewaarden: nuchter en twee uur na de drie hoofdmaaltijden.
• Afhankelijk van de mate van instelling, drie- tot zesmaandelijks HbA_1c bepaling.

Streefwaarden

Verder beleid

Zie voor aanpassing van de dosering insuline aan de hand van de bepalingen de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2.

5. Jaarlijkse controle

Bepalingen

• glucose (nuchter)
• HbA_1c
• eGFR
• kalium
• albumineconcentratie of albumine/creatinine-ratio (urine) 

Indicatie

• Jaarlijkse controle in de stabiele fase.
• Bij gebruik van diuretica of RAS-remmer ook bepaling van het kalium.

Referentiewaarden

Streefwaarden