Versnellingsprogramma OPEN afgerond
OPEN ondersteunde tot 31 december 2022 huisartsen en huisartsenorganisaties om online inzage voor patiënten mogelijk te maken, via een patiëntenportaal of een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO).
Ook zorgde OPEN voor landelijke afstemming van de ICT-aanpassingen in de huisartsinformatiesystemen (HIS’en).
Een belangrijk uitgangspunt was dat OPEN de huisarts via regionale coalities ondersteunde, zodat het programma goed zou aansluiten bij regionale wensen én behoeften.
Als patiënten in hun dossier kunnen kijken, is het wel belangrijk om goed op te letten wat je opschrijft en op welke manier. ‘We kregen soms vragen als: in mijn dossier staat roken met een minnetje ernaast, maar ik rook niet.’
Joyce Hummel, doktersassistente (De doktersassistente, Special, december 2022)
Waar vindt u nu de informatie?
Het NHG, LHV en InEen verwerken de relevante kennis en ervaringen van online inzage in hun producten. We hebben een overzichtspagina gemaakt over online inzage, zodat alle kennis over online inzage geborgd blijft. Hier vindt u onder andere de Richtlijn Online inzage in het H-EPD door patiënt.
Patiënt heeft recht op (online) inzage in dossier
De patiënt heeft vanuit de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) recht op een afschrift van het dossier. Dat afschrift moet ook elektronisch verstrekt kunnen worden volgens de Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg (Wabvpz). Deze mogelijkheid is in het kader van programma OPEN gerealiseerd.
Er is geen wettelijk recht op real time, online inzage van het medisch dossier of delen daarvan.
- 1995: Patiënten hebben wettelijk recht op inzage door middel van een kopie van hun hele medisch dossier (WGBO).
- 2016: Wetsvoorstel Cliëntenrechten bij Elektronische gegevensverwerking is aangenomen en geeft invulling aan het recht van cliënten op elektronische toegang tot hun medisch dossier.
- 2017: Richtlijn Online inzage in het H-EPD door patiënt is ontwikkeld door NHG en Patiëntenfederatie.
- 2018: Start 4-jarig versnellingsprogramma patiënt-professional voor de huisarts (VIPP OPEN).
- 2020: De wet Cliëntrechten bij elektronische verwerking van gegevens is in werking getreden (Wabvpz): inzage moet ook elektronisch verstrekt kunnen worden.
- 2021: Herziening Richtlijn Online inzage in het H-EPD door patiënt.
- 2022: Het programma VIPP OPEN eindigt succesvol. De koepelorganisaties gaan de opgehaalde kennis en resultaten borgen.
De resultaten van OPEN
Hieronder verwijzen we naar de resultaten van OPEN. Is het gelukt patiënten toegang te geven tot hun medisch dossier? Wat zijn de resultaten van het uitgevoerde wetenschappelijk onderzoek? En wat is de uitkomst van de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse?
De technische randvoorwaarden zijn geregeld
- In Nederland heeft 97% van de huisartspraktijken zich aangesloten bij een van de regionale coalities.
- Inmiddels hebben maar liefst 2,7 miljoen Nederlanders van 16 jaar of ouder een portaal van de huisarts gebruikt om hun huisartsgegevens in te zien.
- Nagenoeg alle huisartspraktijken staan op de Zorgaanbiederslijst (ZAL) van MedMij.
Wat ervaart de zorgverlener?
Zorgverleners in de huisartspraktijken moeten wennen aan online inzage. Ze zien er wel de voordelen van, zoals beter leesbare verslaglegging. Hiervan profiteert het praktijkpersoneel zelf ook.
Online inzage zorgt op dit moment nog niet voor lagere werkdruk, mogelijk omdat de invoer van een andere werkwijze tijd kost. Huisartsen die al langer werken met online inzage rapporteren meer voordelen dan huisartsen die er net mee begonnen zijn.
Als patiënten in hun dossier kunnen kijken, is het wel belangrijk om goed op te letten wat je opschrijft en op welke manier. ‘We kregen soms vragen als: in mijn dossier staat roken met een minnetje ernaast, maar ik rook niet.’
Joyce Hummel, doktersassistente (De doktersassistente, Special, december 2022)
Wat ervaart de patiënt?
Patiënten zijn tevreden over online inzage en zien een aantal voordelen, maar óók verbeterpunten. Een systeem waarbij alle gegevens op 1 plek staan heeft de voorkeur boven verschillende portalen. Mensen die minder goed kunnen lezen, schrijven of met computers omgaan, ervaren iets minder voordelen van online inzage. Patiënten zijn enthousiast en bereid om praktijken te helpen, bijvoorbeeld als vrijwilliger.
Wat levert online inzage op?
Binnen de looptijd van OPEN zijn er verschillende Maatschappelijke Kosten en Baten Analyses (MKBA) uitgevoerd voor online inzage. De laatste actualisatie van dit rapport is eind 2022 uitgevoerd.
Concluderend wegen de verwachtte maatschappelijke baten van OPEN op tegen de verwachtte maatschappelijke kosten. In de MKBA zijn de baten hoger dan de incidentele investering en structurele kosten: de SROI is 3,4. Dit wil zeggen dat elke euro die je inlegt een maatschappelijke waarde oplevert van 3,40 euro.
De kosten van huisartspraktijken zijn echter hoger dan de directe baten die zij ontvangen. De inspanningen van huisartspraktijken zijn wel een cruciale voorwaarde en maken het mogelijk dat bredere en indirecte baten, die vele malen hoger zijn, kunnen optreden bij andere betrokkenen zoals zorgverzekeraars, werkgevers en overheid.
Heeft u niet gevonden wat u zocht?
Het NHG ontfermt zich over de inhoudelijke producten rondom online inzage. Het versnellingsprogramma OPEN is breder opgezet.
Heeft u vragen die betrekking hebben op het voormalig programma OPEN en worden deze niet beantwoord op deze NHG-pagina’s, kijk dan in de OPEN = wegwijzer.