Aan de slag met verduurzamen

Voorbereiding

• Pak de quickscan  erbij. De quickscan is ontwikkeld om op een eenvoudige en snelle manier inzicht te krijgen en duurzame stappen te zetten in de huisartsenpraktijk. Scan wat je kunt doen op het gebied van Geneesmiddelen en milieu, Praktijkinrichting, Vervoer, Praktijkvoering & Energiebesparing. 
• Bereken eventueel je uitgangssituatie en bepaal waar de milieuwinst voor je praktijk zit met de Milieubarometer – Stimular. Dit is een instrument om de milieuprestatie en de CO2-voetafdruk van je praktijk te meten. Bekijk welke gegevens nodig zijn om met de milieubarometer aan de slag te gaan. 
• Bespreek wie uit het team de voortrekkersrol vervult. 
• Beschrijf je doelen en maak een actieplan. Raadpleeg hiervoor het e-Boek De Groene Huisartsenpraktijk. Maak ook gebruik van het format verbeterplan. 
• Kies iemand uit het team die een voortrekkersrol vervult, beschrijf je doelen en maak een actieplan (zie pagina 9 van het e-Boek De Groene Huisartsenpraktijk). Leg verbeteracties vast in het format verbeterplan. 
• Voor extra informatie en tips over hoe je energie kunt besparen en welke maatregelen je kunt nemen om je gebouw te verduurzamen: Duurzaamheid in de huisartsenpraktijk (LHV).  

Welke maatregelen kan ik (eenvoudig) doorvoeren?

Wil je beginnen met stappen die weinig tijd en geld kosten maar veel opleveren, pak dan de quick wins uit het e-boek erbij én laat je inspireren door overige aanvullende maatregelen.

Duurzaam voorschrijven

Geneesmiddelen staan in de top 3 van grootste vervuilers in de zorgsector. Er vindt milieubelasting plaats op verschillende vlakken (CO2-uitstoot, waterschadelijkheid, microplastics) en in verschillende fases (ontwikkeling, productie, transport en gebruik).  Welke maatregelen kun je nemen? 

Maatregelen vanuit de spreekkamer

• Evalueer bij controle van astma of COPD het gebruik van inhalatiemedicatie (voorkom te veel gebruik) en kies bij voorkeur en in overleg met de patiënt voor een inhalator zonder broeikasgas (bijvoorbeeld poederinhalator), zie NHG-Standaard Astma bij volwassenen en COPD.
• Evalueer bij ouderen of het mogelijk is te stoppen of te minderen met medicatie (START- en STOPP-criteria), zie Multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie bij ouderen.

Maatregelen op het gebied vangeneesmiddelen verspilling

Een substantieel deel van de geneesmiddelen wordt verspild in de fase van gebruik. Zo’n 40% van deze verspilling is te voorkomen.  

• Adviseer patiënten overbodige geneesmiddelen terug te brengen naar de apotheek of de Milieustraat in zijn of haar gemeente en niet door het toilet of de gootsteen te spoelen.  
• Schrijf minder grote hoeveelheden voor bij een eerste voorschrift en bespreek met de patiënt wat een optimale hoeveelheid geneesmiddelen is bij een herhaalrecept – afhankelijk van therapietrouw en afstand tot de apotheek.  
• Maak afspraken met de apotheek om verspilling tegen te gaan. 

Leefstijl

• Bespreek vaker leefstijl, zoals een gezonde voeding, voldoende bewegen en stoppen met roken en wat de patiënt daar in haalbare stapjes aan kan doen. Geef zelf het goede voorbeeld. Gebruik hiervoor de praktijkhandleiding Leefstijlbegeleiding.
• Verwijs naar het Voedingscentrum voor eten volgens de Schijf van Vijf of duurzaam eten in zeven stappen gezondheids- en milieuwinst (bijvoorbeeld twee tot drie dagen per week geen vlees eten, bespaart ongeveer 24.000 autokilometers per jaar).
• Adviseer om actief bewegen in de dagelijkse routine in te bouwen (bijvoorbeeld werkverkeer, boodschappen) en vooral bij korte afstanden ~ gezondheids- en milieuwinst).

Digitale zorg

• Plan een videoconsult in plaats van visite of consult als dit autogebruik voorkomt (ter illustratie: een uur videobellen komt overeen met 0.1 km autorijden).  
• Maak zoveel mogelijk gebruik van elektronische verwijzingen.  
• Print patiënten informatie niet uit maar verstuur het via Thuisarts. 

Meer over digitale zorg

Nascholing in het buitenland: maak een bewuste keuze 

Geaccrediteerde nascholing in het buitenland kan waardevol zijn voor je professionele ontwikkeling. Tegelijkertijd wil het NHG de bewustwording rond duurzaamheid vergroten voor het volgen en aanbieden van nascholing in het buitenland. Denk daarom vooraf na over de impact van je reis. Onderzoek bijvoorbeeld een vergelijkbaar alternatief voor geaccrediteerde nascholing in Nederland of overweeg de reis te combineren met een vakantie of ander bezoek. Kijk ook eens op de website van de aanbieder wat ze doen rondom duurzaamheid bij de aangeboden nascholing. 

‘Beter niet doen’-aanbevelingen in de NHG-Richtlijnen

Er is in toenemende mate aandacht voor het terugdringen van niet-gepaste zorg. Richtlijnen bevelen vormen van zorg aan en raden zorg ook expliciet af.