Nieuwe meldingsplichtige ziekten: tularemie en zikavirusinfectie

Tularemie

Tularemie is een bacteriële zoönose. De bacterie, Francisella tularensis, huist in besmette hazen, konijnen en knaagdieren en wordt overgebracht naar de mens via direct contact met besmette dieren en via stekende insecten en mogelijk teken. Ook kan transmissie plaatsvinden via inhalatie en via besmet voedsel. Na een besmetting met deze bacterie duurt het bij mensen gemiddeld 3 tot 5 dagen voordat iemand ziek wordt.

Uitingsvormen tularemie

De ziekte kan zich op verschillende manieren uiten. De meest voorkomende vorm uit zich in zweren op de huid na contact met besmette karkassen van dieren of een beet van een besmet insect. Andere uitingsvormen zijn een oogontsteking, opgezwollen lymfeklieren, buikklachten/diarree, of, ernstiger, een pneumonie. Gewoonlijk begint de ziekte met koorts, hoofdpijn, spierpijn en keelpijn. Binnen 24 tot 48 uur verschijnt er een ontstoken blaar op de plaats van infectie, gewoonlijk een vinger, arm, oog of het gehemelte. Omdat de ziekte zeldzaam is en de klachten verward kunnen worden met andere aandoeningen is het moeilijk om de diagnose te stellen.

Wees bedacht op tularemie als de kliniek 3 tot 6 dagen na hanteren van hazen (konijnen/knaagdieren) is ontstaan, dan wel na insecten- en/of tekenbeten. Ook in geval van andere ziekteverschijnselen na contact met zieke of dode hazen.

Uitgebreide informatie over het ziektebeeld, de epidemiologie en te nemen maatregelen naar aanleiding van een geval zijn beschreven in de LCI-richtlijn Tularemie.

Zikavirusinfectie

Inmiddels is duidelijk dat zikavirusinfectie tijdens de zwangerschap een verhoogd risico geeft op congenitale afwijkingen (‘congenitaal zikavirus-syndroom’ waaronder microcefalie).

Het is van belang om goede gegevens over de ziektelast van zikavirusinfectie te verzamelen vanwege hun relevantie voor beleid en bestrijding van het zikavirus, zowel in de Caribische regio als in Nederland.

De meldingsplicht betreft alleen infecties tijdens de zwangerschap en gecompliceerde infectie en heeft tot doel kennis te verwerven over complicaties bij zwangeren en pasgeborenen en over het risico op ernstig ziektebeloop zoals het syndroom van Guillain-Barré. Om de ziektelast door zikavirusinfectie in de zwangerschap in Nederland vast te leggen en bij te dragen aan de kennisontwikkeling op dit vlak is een follow-up register voor zwangeren en hun pasgeborenen (tot een leeftijd van twee jaar) opgezet

Uitgebreide informatie over het ziektebeeld, de epidemiologie, de diagnostiek en te nemen maatregelen naar aanleiding van een geval zijn te vinden in de LCI-richtlijn Zikavirusinfectie.

Meer informatie

• Informatiebrief voor huisartsen (pdf)
• LCI-richtlijnen tularemie en zikavirusinfectie
• Algemene informatiepagina’s tularemie en zikavirusinfecties
• Vernieuwde folder ‘Melden van infectieziekten’: rechter kolom
• Publicatie in het Staatsblad 23 augustus 2016